Michaël Sels (hoofddiëtist UZA) over de voedingstrend van 2020:
“Meer plantaardig eten is niet noodzakelijk vegan eten”
Trendwatchers kondigden het al eerder aan: 2020 wordt het jaar van groenten en plantaardige voedingsmiddelen. VLAM (Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing) steunt de trend om meer plantaardig te eten, maar constateert dat er in een gezond en meer plantaardig voedingspatroon ook plaats is voor dierlijke producten zoals melkproducten. En dat komt goed uit voor de Vlaming, zo blijkt uit een online bevraging bij 600 Vlamingen (1). Voor bijna 9 op de 10 maakt zuivel onlosmakelijk deel uit van onze eetcultuur.
8 op de 10 Vlamingen zien zuivel als gezonde voeding
Uit een recente zuivelenquête bij 600 Vlamingen blijkt dat 80% vindt dat melkproducten prima passen in een gezond voedingspatroon. Michaël Sels, diensthoofd dieetafdeling UZA, bevestigt dat ook dierlijke producten – zoals zuivel, vis, eieren en vlees – conform de meest recente algemene voedingsaanbevelingen deel kunnen uitmaken van een gezonde voeding (2).
Sels: “De boodschap van de voedingsdriehoek is duidelijk: eet meer plantaardig en zet dus meer groenten, fruit, volle granen, aardappelen, peulvruchten, noten en plantaardige oliën op het menu. Deze producten vormen de belangrijkste basis van een gezonde maaltijd. Die kan je verder aanvullen met een portie vette vis, een mager stukje vlees of een eitje en wat melkproducten. Ook zij dragen bij tot een gezond voedingspatroon. Een voeding waar je ‘te’ schrapt, is voor mij de basis van een goed preventiebeleid: vergeet te veel, te vet, te zout, te gesuikerd, te eenzijdig. Het is het totale eet- en leefstijlpatroon dat de gezondheid bepaalt, niet een afzonderlijk voedingsmiddel of een bestanddeel ervan.”
Kennis over zuivel en gezondheid kan beter
Uit de peiling blijkt ook dat het pover gesteld is met onze kennis over zuivel en gezondheid. Zo’n 40% weet niet dat je melk niet enkel kan vervangen door gewoon wat meer groenten en fruit te eten. En 60% ziet in alle plantaardige drinks onterecht een volwaardig vervanger van melk. De voedingswaarde van zuivel wordt doorgaans wel juist ingeschat, net als het voordeel van melkproducten voor onze botgezondheid.
Michaël Sels: “Dierlijke producten brengen heel wat belangrijke voedingsstoffen aan zoals hoogwaardige eiwitten, ijzer, zink, calcium, omega 3-vetzuren en de vitaminen B12 en D. Wie besluit om voortaan vegan te eten en dus vlees, vis, eieren en zuivel uitsluit, moet al deze essentiële voedingsstoffen in voldoende mate uit andere voedingsbronnen halen. Dat kan maar het vraagt wel wat creativiteit én voldoende kennis van zaken. Gezond veganistisch eten vergt doordachte voedingsaanpassingen. In een strikt plantaardig eetpatroon is een suppletie van vitamine B12 en in veel gevallen ook van calcium en ijzer noodzakelijk via supplementen of verrijkte producten. Hoeveel eiwitten we innemen is belangrijk, maar ook de kwaliteit ervan. Veganisten moeten daarom 30% meer eiwitten innemen – bijvoorbeeld via peulvruchten, volle granen, noten en zaden – om voldoende van alle essentiële aminozuren binnen te krijgen (3).”
Vlaming heeft meer aandacht voor gezondheid dan milieu
Vlamingen hechten veel belang aan hun voeding. Daarbij is er een groter bewustzijn rond de gezondheidsaspecten van producten (70%) dan rond hun land van oorsprong (44%) of hun impact op het milieu (41%). Wat zuivelproducten betreft, verkiest 60% wel Belgische producten maar amper 38% let er ook effectief op bij aankoop. Ouderen hechten meer belang aan herkomst en milieuvriendelijkheid dan millennials. Die laatsten zetten dierenwelzijn wel hoger op de agenda dan de oudere generatie.
Vlaming frequenteert 3,8 keer zuivel per dag
Vlamingen zijn fan van zuivel met een gemiddelde van 3,8 ‘melkmomenten’ per dag. De vijf vaakst gebruikte zuiveltoepassingen zijn bakboter, smeerboter, melk in koffie, kaas en yoghurt. De drie meest favoriete zuiveltoepassingen zijn kaas, yoghurt en roomijs. Daarbij consumeren millennials wat minder vaak zuivel (gemiddeld 3,3 keer per dag) maar kiezen ze in verhouding wel vaker voor melk (al dan niet gearomatiseerd), kant-en-klare zuiveldesserts, roomijs en (zure) room.
Ook millennials kunnen moeilijk zonder zuivel
Zuivel, een traditie? Absoluut: voor 88% van de Vlamingen maakt zuivel onlosmakelijk deel uit van onze eetcultuur en voor 85% zal dat ook zo blijven. Zelfs de meer kritische millennials (72%) geven toe moeilijk zonder zuivel te kunnen. Volgens slechts 7% moet veganisme de norm worden.
Voor meer info
VLAM I Liliane Driesen I +32 479 98 99 45 I [email protected] I www.vlam.be
RCA I Sarah Coppens I +32 497 45 13 10 I [email protected] I www.rcapress.be
[1] Zuiveltracking 2020, EC Marketing, online kwalitatief onderzoek bij 600 Vlamingen met focus op 18- tot 30-jarigen.
[2] De voedingsdriehoek. Vlaams Instituut Gezond Leven – https://www.gezondleven.be/themas/voeding
+ Hoge Gezondheidsraad. Voedingsaanbevelingen voor de Belgische volwassen bevolking met een focus op voedingsmiddelen - 2019. Brussel: HGR; 2019. Advies nr. 9284 - https://www.health.belgium.be/nl/advies-9284-fbdg-2019
[3] Hoge Gezondheidsraad. Voedingsaanbevelingen voor België - 2016. Brussel: HGR; 2016. Advies nr. 9285.